ETF a fundusz aktywny – co porównać by inwestować świadomie?

ETF a fundusz aktywny – co porównać, żeby nie zgadywać

Zastanawiasz się, ETF a fundusz aktywny – co porównać, żeby nie zgadywać, kiedy przychodzi do budowania Twojego portfela inwestycyjnego? Nie jesteś sam! Wielu inwestorów stoi przed tym dylematem, próbując znaleźć najlepsze rozwiązanie dla swoich oszczędności. Wybór między aktywnie zarządzanym funduszem inwestycyjnym a pasywnym funduszem typu ETF (Exchange Traded Fund) to jedna z kluczowych decyzji, która może wpłynąć na Twoje przyszłe zyski. Obie opcje mają swoje mocne strony i specyfikę, a ich zrozumienie to podstawa, by inwestować świadomie i unikać zgadywania.

W tym artykule rozłożymy na czynniki pierwsze te popularne instrumenty finansowe, byś mógł podjąć decyzję najlepiej dopasowaną do Twoich potrzeb, strategii i tolerancji na ryzyko. Przyjrzymy się, czym różnią się fundusze aktywnie zarządzane od pasywnych, w tym od funduszy indeksowych, a także zbadamy kluczowe aspekty takie jak koszty, sposób zakupu, podatki czy potencjalne stopy zwrotu.

Fundusz aktywny czy pasywny ETF – co porównać, żeby nie zgadywać?

Kiedy rozmawiamy o inwestowaniu, często pojawiają się dwa główne podejścia: aktywne i pasywne. W obu przypadkach możesz korzystać z profesjonalnie zarządzanych rozwiązań, ale ich cele i mechanizmy działania są zupełnie inne.

Fundusze aktywnie zarządzane – czy warto zapłacić za eksperta?

Fundusze aktywnie zarządzane to instrumenty, w których decyzje inwestycyjne podejmują profesjonalni zarządzający funduszami. Wyobraź sobie, że to tacy „detektywi rynkowi”, którzy non stop śledzą wiadomości, analizują dane fundamentalne i techniczne spółek, a także obserwują szeroko rozumianą gospodarkę. Ich głównym celem jest jedno – osiągnąć stopę zwrotu wyższą niż rynek, czyli pokonać tak zwany benchmark (np. indeks WIG20, S&P 500 czy NASDAQ-100).

Zalety funduszy aktywnie zarządzanych:

• Potencjalnie wyższe zyski: Doświadczeni zarządzający portfelem, dzięki swojej wiedzy i narzędziom, mogą identyfikować niedowartościowane akcje lub spółki z dużym potencjałem wzrostu. Ich elastyczność pozwala na dynamiczne dostosowywanie strategii do aktualnej sytuacji rynkowej.
• Ochrona kapitału w okresach spadków: W czasach dekoniunktury, kiedy na giełdach „wieje chłodem”, aktywni zarządzający mogą zmniejszyć ekspozycję na ryzykowne aktywa, przenosząc część kapitału do bezpieczniejszych przystani, takich jak obligacje czy gotówka. To potencjalnie chroni Twoje oszczędności przed większymi stratami.
• Profesjonalna selekcja spółek: Nie musisz martwić się o wybór „najlepszych akcji”. Zarządzający wykonują za Ciebie całą ciężką pracę, przeprowadzając dokładną analizę fundamentów spółek i selekcjonując te z najlepszymi perspektywami wzrostu.
• Dostosowanie do indywidualnych potrzeb: Choć fundusze są standaryzowane, w ramach aktywnego zarządzania często można znaleźć fundusze o różnym profilu ryzyka i strategii, które mogą lepiej odpowiadać Twoim oczekiwaniom co do horyzontu czasowego czy poziomu ryzyka, jaki jesteś w stanie zaakceptować. Stosowanie strategii aktywnego zarządzania wiąże się też z większą koncentracją portfela oraz mniejszą liczbą papierów wartościowych niż w przypadku funduszy pasywnych.

Pasywne inwestowanie – prostota i niskie koszty z ETF-ami i funduszami indeksowymi

Inwestowanie pasywne zdobywa coraz większe grono zwolenników. To podejście, które opiera się na prostszej filozofii: zamiast próbować pokonać rynek, po prostu go naśladuj. W ramach inwestowania pasywnego wyróżniamy dwa główne typy instrumentów: fundusze indeksowe oraz ETF-y. Oba mają ten sam cel – odwzorowanie wyników wybranego indeksu giełdowego, np. S&P 500, MSCI World, czy polskiego WIG20. Dzięki temu zyskujesz szeroką dywersyfikację w ramach jednej inwestycji.

Zalety ETF-ów i funduszy indeksowych:

• Niższe opłaty za zarządzanie: Brak aktywnej strategii inwestycyjnej – zarządzający nie muszą „szukać” najlepszych spółek, a jedynie odwzorowywać skład indeksu. To przekłada się na znacznie niższe koszty zarządzania w porównaniu do funduszy aktywnych. Mniejsze koszty oznaczają więcej Twojego kapitału, który pracuje na zyski.
• Transparentność i łatwość śledzenia wyników: Skład portfela funduszu pasywnego jest w pełni znany i z góry określony przez skład indeksu, który odwzorowuje. Dokładnie wiesz, w co inwestujesz, a ich wyniki są łatwe do śledzenia – po prostu patrzysz na indeks.
• Dywersyfikacja inwestycji: Inwestując w ETF-a czy fundusz indeksowy, automatycznie uzyskujesz ekspozycję na szeroki koszyk aktywów. Zamiast kupować pojedyncze akcje, kupujesz „kawałek” całego rynku, co znacząco zmniejsza ryzyko inwestycyjne.
• Brak ryzyka błędnych decyzji zarządzającego: Fundusze pasywne nie wymagają interwencji aktywnych zarządzających, co eliminuje możliwość subiektywnych błędów inwestycyjnych czy nieudanych prób „pobicie rynku”.
• Prostota i oszczędność czasu: Nie musisz poświęcać czasu na dobieranie pojedynczych aktywów do swojego portfela ani na bieżące śledzenie rynków. To idealne rozwiązanie dla osób, które cenią sobie wygodę i automatyzację.

ETF a fundusz indeksowy – bliższe spojrzenie na pasywną rewolucję

Skoro wiemy już, czym różnią się fundusze aktywne od pasywnych, czas zagłębić się w szczegóły, które odróżniają od siebie dwa główne typy inwestycji pasywnych: fundusze indeksowe i ETF-y. Chociaż oba dążą do odwzorowania indeksu, ich konstrukcja i sposób funkcjonowania różnią się w kilku kluczowych aspektach.

Co to są fundusze indeksowe?

Fundusz indeksowy to tradycyjny fundusz inwestycyjny. Jego cechą charakterystyczną jest to, że naśladuje wybrany indeks, taki jak polski WIG20 czy amerykański S&P 500.

Kluczową różnicą jest to, że fundusz indeksowy nie jest notowany na giełdzie. Oznacza to, że nie kupujesz go w taki sam sposób jak akcji. Aby w niego zainwestować, nie musisz otwierać rachunku maklerskiego. Wystarczy, że kupisz jednostki uczestnictwa funduszu bezpośrednio w Towarzystwie Funduszy Inwestycyjnych (TFI) lub u dystrybutora, na przykład na KupFundusz.pl, płacąc zwykłym przelewem z konta bankowego. Fundusze indeksowe są wyceniane raz dziennie, co oznacza, że ich ostateczna cena zakupu lub sprzedaży jest znana z pewnym opóźnieniem, zazwyczaj kolejnego dnia.

Co to są fundusze ETF?

ETF to z kolei rodzaj funduszu inwestycyjnego, który jest notowany na giełdzie. Skrót ETF (Exchange Traded Fund) dosłownie oznacza „fundusz notowany na giełdzie”.

Konstrukcja funduszu ETF jest niejako połączeniem tradycyjnego funduszu inwestycyjnego otwartego i akcji. Dzięki temu w przypadku ETF-ów możesz korzystać z niewątpliwych zalet obu tych instrumentów finansowych. Inwestując w ETF-y, nie kupujesz udziałów w jednej spółce, lecz w całym koszyku spółek wchodzących w skład danego indeksu. To zapewnia szeroką dywersyfikację w ramach jednej, prostej inwestycji.

Jednostki funduszy ETF są przedmiotem obrotu na giełdzie papierów wartościowych. To oznacza, że możesz je kupić i sprzedać w każdym momencie sesji giełdowej, ale aby to zrobić, musisz posiadać rachunek maklerski. Tytuły uczestnictwa ETF-ów są wyceniane w czasie rzeczywistym, a ich wyceny zależą od ostatniej zawartej na rynku transakcji.

Kluczowe różnice: ETF vs. Fundusz Indeksowy vs. Fundusz Aktywny

Porównanie tych trzech typów inwestycji pomoże Ci zrozumieć, który będzie najlepiej pasował do Twoich potrzeb.

Zakup i sprzedaż

• Fundusze aktywnie zarządzane i indeksowe: Działają na podobnych zasadach. Zlecenia zakupu lub sprzedaży jednostek uczestnictwa składasz u dystrybutora (np. KupFundusz.pl) lub bezpośrednio w TFI. Ich wycena jest obliczana raz dziennie (w dniach sesji GPW), a ostateczna cena transakcji jest znana dopiero z opóźnieniem, zazwyczaj kolejnego dnia. Zlecenia złożone do konkretnej godziny są realizowane po cenie z tego samego dnia, natomiast złożone po ustalonej godzinie – po cenie z kolejnego dnia wyceny.
• Fundusze ETF: Ze względu na to, że są notowane na giełdzie, dają Ci większy wpływ na to, po jakiej cenie kupisz lub sprzedasz tytuły uczestnictwa. Kupując ETF-y, nabywasz je po cenie sprzedaży wystawionej przez sprzedającego, a sprzedajesz po cenie kupna wystawionej przez kupującego. Transakcje realizowane są w czasie bieżącym, zgodnie z harmonogramem sesji giełdowej, co daje Ci dużą płynność.

Minimalna wpłata

• Fundusze indeksowe: Aby zainwestować w większość krajowych funduszy indeksowych, zazwyczaj wystarczy kwota rzędu 100-200 zł. Warto jednak pamiętać, że w wyjątkowych przypadkach minimalna wartość pierwszej wpłaty może wynieść nawet 200 tys. zł, ale to rzadkość.
• Fundusze ETF: Wartość minimalnej wpłaty do funduszu ETF zależy od oferty biura maklerskiego. Ze względu na stałe prowizje maklerskie, bardziej opłacalne stają się wyższe kwoty inwestycji, aby procentowy koszt transakcji był mniejszy.

Koszty

Koszty to jeden z najważniejszych czynników wpływających na Twoje długoterminowe zyski.

• Fundusze aktywnie zarządzane: Generują z reguły najwyższe koszty zarządzania, co wynika z konieczności opłacania zespołu analityków i zarządzających, którzy aktywnie poszukują najlepszych okazji inwestycyjnych.
• Fundusze indeksowe i ETF-y: Charakteryzują się znacznie niższymi kosztami zarządzania, ponieważ strategia pasywna wymaga mniej nakładów pracy.
  • W funduszach indeksowych najważniejsze są opłaty bieżące, pobierane codziennie z aktywów funduszu. Zawierają one opłatę za zarządzanie, koszty transakcyjne oraz inne opłaty (np. za depozytariusza). Dodatkowo, niektórzy dystrybutorzy mogą pobierać opłaty dystrybucyjne przy nabyciu jednostek funduszy indeksowych. Na KupFundusz.pl, co ważne, takich opłat nie ma! Co więcej, przy konwersji pomiędzy subfunduszami w ramach tego samego funduszu parasolowego zazwyczaj nie występują żadne dodatkowe koszty.
  • W funduszach ETF oprócz niskich opłat za zarządzanie dochodzą prowizje maklerskie oraz koszty spreadu. Wysokość prowizji zależy od domu maklerskiego i zazwyczaj jest ustalona procentowo, z minimalną kwotą (np. 0,17%, min. 5 zł). Z tego powodu opłaca się składać zlecenia na nieco wyższe kwoty. Prowizje są pobierane także w przypadku zamiany jednego ETF-a na inny. Koszt spreadu to z kolei różnica między cenami ofert kupna i sprzedaży.

Podatki

W obu formach inwestycji (fundusze aktywne, indeksowe, ETF-y) płacisz 19% podatek od zysków kapitałowych (podatek Belki), który rozliczasz samodzielnie – raz w roku.

Krajowe domy maklerskie oraz TFI na koniec roku przesyłają Ci zestawienie PIT-8C, na podstawie którego wypełniasz PIT-38. Jeśli inwestujesz za pośrednictwem zagranicznych domów maklerskich, takiego PIT-u nie otrzymujesz i musisz samodzielnie obliczyć oraz odprowadzić należny podatek. Obowiązek podatkowy powstaje każdorazowo przy zmianie sposobu inwestowania środków, czyli np. sprzedaży jednostek uczestnictwa funduszu. W obu formach inwestowania występuje wzajemna możliwość kompensacji zysków i strat.

Zaletą funduszy indeksowych jest możliwość uniknięcia podatku przy przenoszeniu środków między funduszami inwestycyjnymi, o ile masz do czynienia z konstrukcją funduszu parasolowego (jak np. inPZU czy PKO Parasolowy FIO). W ramach takiego funduszu możesz przenosić środki między subfunduszami (konwersje) bez ponoszenia kosztów transakcji, a podatek płacisz dopiero przy wyjściu z inwestycji, czyli wyjściu z całego funduszu parasolowego. To duża zaleta w kontekście długoterminowego budowania kapitału.

IKE i IKZE – polskie rozwiązania z ulgami podatkowymi

Warto także pamiętać o unikalnych polskich rozwiązaniach, czyli Indywidualnych Kontach Emerytalnych (IKE) i Indywidualnych Kontach Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE). Oba te konta pozwalają na długoterminowe oszczędzanie na emeryturę, oferując jednocześnie znaczące ulgi podatkowe.

• IKE: Odkładasz pieniądze na przyszłość i co najważniejsze, nie płacisz 19% podatku od zysków kapitałowych po osiągnięciu wieku emerytalnego i spełnieniu warunków wypłaty.
• IKZE: Inwestujesz na swoją przyszłą emeryturę, a przy okazji zyskujesz ulgę w PIT, odliczając wpłacone kwoty od podstawy opodatkowania. To realna korzyść już w danym roku podatkowym!

Oba te konta pozwalają na inwestowanie w fundusze indeksowe (np. tanie fundusze inPZU) i aktywnie zarządzane. Wykorzystaj limity wpłat na IKE i IKZE i skorzystaj z ulg podatkowych! Na platformie KupFundusz.pl znajdziesz kalkulatory IKE i IKZE, które pomogą Ci oszacować potencjalne korzyści.

Który produkt lepiej pasuje do Twojej strategii inwestycyjnej?

Wybór między funduszem aktywnie zarządzanym, funduszem indeksowym a ETF-em zależy od wielu czynników, przede wszystkim od Twojej strategii inwestycyjnej oraz profilu jako inwestora.

Jeśli zależy Ci na potencjalnie wyższej stopie zwrotu (i akceptujesz wyższe ryzyko oraz koszty), a jednocześnie chcesz skorzystać z ekspertyzy doświadczonych zarządzających, którzy dynamicznie reagują na zmiany rynkowe, fundusz aktywnie zarządzany może być dla Ciebie lepszym wyborem.

Jeśli natomiast cenisz sobie niskie koszty, prostotę, transparentność oraz szeroką dywersyfikację, a także nie chcesz poświęcać dużo czasu na analizy, inwestowanie pasywne w fundusze indeksowe lub ETF-y będzie bardziej odpowiednie. Pasywne inwestowanie jest szczególnie korzystne dla osób, które:

• poszukują niskich kosztów inwestowania,
• chcą ograniczyć ryzyko, inwestując w szeroki rynek (dywersyfikacja),
• mają długi horyzont inwestycyjny,
• cenią sobie prostotę i nie chcą aktywnie zarządzać swoim portfelem.

Jak widzisz, nie ma jednej „najlepszej” opcji. Jest za to rozwiązanie, które najlepiej pasuje do Ciebie. Pamiętaj, że na platformie KupFundusz.pl znajdziesz zarówno fundusze indeksowe, jak i możliwość otwierania IKE/IKZE, by wygodnie inwestować w jednym miejscu.

Gdzie szukać wsparcia w wyborze funduszy?

Na polskim rynku masz szeroki wybór, zarówno jeśli chodzi o fundusze indeksowe, jak i ETF-y:

• Fundusze indeksowe są oferowane przez niektóre towarzystwa funduszy inwestycyjnych (TFI). Najszerszy wybór ma PZU TFI – w sumie 28 funduszy inPZU, inwestujących na różnych rynkach na świecie. Poza tym na rynku są dostępne fundusze PKO TFI, Quercus TFI oraz Goldman Sachs TFI. Wszystkie te fundusze znajdziesz na platformie KupFundusz.pl.
• Fundusze ETF notowane na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie pochodzą z oferty Beta TFI oraz Lyxor.
• W domach maklerskich są również dostępne zagraniczne fundusze ETF. Warto jednak pamiętać, że inwestowanie w nie wiąże się dodatkowo z ryzykiem walutowym.

KupFundusz.pl pomaga inwestorom wybierać, kupować i analizować fundusze inwestycyjne szybko, wygodnie i w jednym miejscu. Oferujemy ponad 400 funduszy inwestycyjnych z 21 TFI z kraju i zagranicy, bez prowizji za zakup, sprzedaż i zamianę. Otwarcie i obsługa konta są całkowicie darmowe. Z nami możesz inwestować w fundusze indeksowe inPZU w ramach IKE i IKZE, korzystając z ulg podatkowych. Zostań inwestorem już dzisiaj! Pomożemy Ci stworzyć swój pierwszy portfel inwestycyjny i wybrać fundusze odpowiednie do Twoich potrzeb. Zajrzyj na naszego bloga o inwestowaniu, jeśli chcesz dowiedzieć się, jak się za to zabrać.